Werk

Dag, ik ben Ralph Aarnout, vertaler van Duitse literatuur en non-fictie. Op deze site vind je een overzicht van (bijna) gepubliceerde vertalingen, plus informatie over enkele boeken die ik schreef en over andere literaire projecten.

Meer weten? Zie LinkedIn, mijn vertalersprofiel, of mail me op ralph@aarnout.nl. Ik sta altijd open voor nieuwe vertaal- en schrijfklussen.

*

Bij het overlijden van zijn levenslange vriend Georg kijkt de tachtigjarige Max Malter terug op zijn leven. In de sneeuw van Tommie Goerz (1954) is een ontroerend portret van een stoïcijnse oude man die zijn hele leven in hetzelfde dorp heeft doorgebracht. Een verhaal over verlies, verandering en berusting. Mijn vertaling van deze ingetogen roman verschijnt in het najaar van 2025 bij uitgeverij Atlas Contact.

*

Een Frans meisje leert tijdens haar studie in Lyon in de jaren zestig een Duitse jongen kennen. Ze worden verliefd, trouwen en gaan in Duitsland wonen. Aan de hand van haar eigen levensverhaal vertelt de Frans-Duitse schrijfster Sylvie Schenk (1944) in Snel, het leven het verhaal van de verzoening tussen Frankrijk en Duitsland na de Tweede Wereldoorlog. En een verhaal over familiegeheimen, volwassenwording en emancipatie. Mijn vertaling van deze prachtige, compacte roman verschijnt in maart 2025 bij uitgeverij Cossee.

*

De Oostenrijkse Monika Helfer is een auteur van internationale topklasse. In Leeuwenhart, het slotstuk van haar autobiografische trilogie, schetst ze het leven van haar broer Richard, een getalenteerd kunstschilder die op dertigjarige leeftijd een einde aan zijn leven maakte. De VPRO-gids noemde het boek ‘net zo aangrijpend als beide voorgangers’, De Morgen had het over een ‘magistrale trilogie’ en een ‘uitstekende vertaling’. Tzum publiceerde een lyrische recensie en de Vlaamse krant De Morgen had een uitvoerig interview met Helfer. In de eigenzinnige podcast De Nieuwe Contrabas komt Chrétien Breukers bijna loftuitingen tekort (luister hier, vanaf ca 42:00). NRC-columnist Michel Krielaars, die ook de eerdere delen met lof overlaadde, schrijft dat Leeuwenhartleest als een epos, terwijl het net als de twee eerdere delen nog geen tweehonderd bladzijden dik is’.  Mijn eigen duit in het zakje: kort voor publicatie beschreef ik op mijn blog hoe goed Leeuwenhart is.

*

Een misdaadroman, een romantisch wegdroomboek, een roadnovel, een coming of age-verhaal – Tijden van storm van bestsellerauteur Nele Neuhaus is het allemaal tegelijk. Vindt Sheridan Grant haar bestemming? Krijgt ze haar demonen in de greep? Je leest het in dit slotstuk van de naar haar vernoemde trilogie. Wees gewaarschuwd: het is verslavend leesvoer. Samen met Willem Theodoor vertaald voor uitgeverij Volt, sinds begin december 2023 in de winkel. Zie ook de blogpost die ik schreef bij de publicatie van dit boek.

*

In Hoogteroes schetst journalist en historicus Jähner een meeslepend beeld van Duitsland en de Duitsers in de periode tussen de beide wereldoorlogen. Van politiek tot snorrenmode tot emancipatie tot verkeer tot woninginrichting, Jähner maakt er een allesomvattende cultuur- en mentaliteitsgeschiedenis van. Er verschenen lovende recensies in Trouw, De Groene Amsterdammer, De Standaard, NRC (dat het ‘voorbeeldig vertaald’ noemt!), de podcast Betrouwbare Bronnen (vanaf 1:21:15) en op Tzum. Knack hield een diepgravend interview met Jähner en noemde Hoogteroes een ‘briljant en soms akelig herkenbaar portret van een fascinerend tijdperk’. Co-vertaling met Anne Folkertsma voor uitgeverij De Arbeiderspers (2023).

*

Boer Ernst Tanner heeft een klein stuk grond in de Zwitserse bergen. Met een paar koeien en wat kippen houdt hij zijn hoofd boven water, precies zoals zijn voorouders altijd hebben gedaan. Tot hij op een dag een groot, peilloos diep gat in zijn land ontdekt. In zijn novelle Tanners erf vertelt Lukas Maisel (1987) over een wereld waarin niets meer vanzelfsprekend is. Actueel en zeer indringend. Het kreeg prachtige recensies in de Volkskrant en op Tzum, lovend onthaal in o.m. de VPRO-gids en op Leestafel.info, en werd getipt in deze boekhandelsnieuwsbrief. Verschenen bij uitgeverij Atlas Contact (2023).

*

Ik denk… dat ik te veel denk is het debuut van de Zwitserse Nina Kunz (1993). Een bundel intelligente, radicaal eerlijke en vrolijke stukken over prestatiedruk, smeltende poolkappen, seksisme, internet – en alles wat een mens anno nu maar kan bezighouden. Trouw noemde Kunz een ‘schrijfster om in de gaten te houden’ en had op de vertaling ‘niets aan te merken’. Filosofie Magazine schreef: ‘Haar doordachte en geestige teksten lezen dusdanig vlot dat je bijna over het hoofd zou zien hoe knap ze in elkaar zitten.’ Volgens iFilosofie is het ‘een schijnbaar luchtig boek dat toch grote thema’s aansnijdt’. Verschenen bij Uitgeverij Noordboek (2022).

*

Weg naar nergens is het meeslepende tweede deel uit de Sheridan Grant-trilogie van Nele Neuhaus. Een gruwelijk, maar onweerstaanbaar verhaal over afkomst en vrijheidsdrang. Sheridan Grant wil aan haar familie ontsnappen, maar een oud geheim achtervolgt haar op haar zwerftocht door de Verenigde Staten. Als je eenmaal begint met lezen, ben je verkocht. Samen met Willem Theodoor vertaald voor uitgeverij Volt, sinds juli 2022 in de winkel.

*

Waar vader was van Monika Helfer is een autobiografische roman over een  paradijselijke jeugd in de Oostenrijkse bergen, over een droom die bruut verstoord wordt en vooral: een portret van een mysterieuze, onbereikbare vader. Dit vervolg op de roman De bagage (zie hieronder) haalde de shortlist van de Duitse én de Oostenrijkse Buchpreis 2021. NRC Handelsblad (‘Een literair juweel’), de VPRO-gids, Tzum en NCRV-recensent Mieke van der Weij waren vol bewondering. En de Volkskrant publiceerde een ook voor mij als vertaler zeer vleiende recensie.

*

Kort na de val van de muur ontvlucht de Russische Lena de Sovjet-Unie. Ze wil naar Berlijn, de vrijheid tegemoet! In haar semi-autobiografische roman Berlin liegt im Osten verweeft Nellja Veremej haar Russische jeugdherinneringen met haar ervaringen als migrant in Berlijn en de toekomstdromen van haar dochter, die naar Amerika wil, de vrijheid tegemoet! Met steun van het Letterenfonds maakte  ik een fragmentvertaling en een leesrapport bij dit indrukwekkende boek. Beste uitgevers, de vertaalrechten zijn nog beschikbaar!

*

Wanneer ben je ergens thuis? Hoeveel vervreemding kan een mens verdragen? Die vragen staan centraal in Der traurige Gast van de Pools-Duitse schrijver Matthias Nawrat. Met steun van het Nederlands Letterenfonds vertaalde ik enkele fragmenten uit deze met de European Literature Prize onderscheiden roman, en schreef er een leesrapport bij. De vertaalrechten van dit indrukwekkende boek zijn nog beschikbaar.

*

De jongen die te veel voelde van Lorenz Wagner, co-vertaling met Irene Dirkes. Een indrukwekkend populair-wetenschappelijk boek over autisme aan de hand van het levensverhaal van hersenonderzoeker Henry Markram en diens autistische zoon Kai. In april 2021 verschenen bij Uitgeverij Brandt. Zie mijn blogpost over dit boek, en lees het uitvoerige NRC-artikel.

*

De bagage van de Oostenrijkse Monika Helfer is een kleine, maar indringende roman over een familie in oorlogstijd. Een tijdloze vertelling over de onmogelijkheid je aan de geschiedenis te onttrekken. In september 2020 verschenen bij Uitgeverij Nieuw Amsterdam. Michel Krielaars gaf het vijf ballen in NRC en ook de Volkskrant, de Telegraaf, Tzum en de NCRV-gids waren (zeer) lovend. Voor de site van de Amsterdamse boekhandel Athenaeum schreef ik een artikel over deze vertaling.

*

Van de verliefdheden van Rainer Maria Rilke en Marcel Proust tot de uitvinding van de handstofzuiger, de geigerteller, de rits en de leugendetector. Het laatste gouden jaar van meesterstilist Florian Illies is een poëtische, humoristische en bij vlagen heerlijk ordinaire schets van 1913. Verschenen bij Atlas Contact, voorjaar 2020. NRC Handelsblad en De Standaard wijdden enthousiaste recensies aan dit boek. Het e-book is te leen in de online bibliotheek.

*

Waar komen emoties vandaan? Hoe kunnen psychische stoornissen ontstaan? Wat helpt daartegen? En hoe beïnvloeden lichaam en geest elkaar? Voor uitgeverij Atlas Contact vertaalde ik De ziel. Graadmeter van je psychische gezondheid (2020), een nuchter en inspirerend boek van de vooraanstaande psychologe Sabine Wery von Limont. Lees mijn blogpost over dit boek, of de recensies op o.m. De Leesclub van Alles en Goodreads. Helaas alweer verramsjt, maar nog te leen in de online bibliotheek.

*

Voor uitgeverij Volt vertaalde ik Een kwestie van chemie (2019) van Mai Thi Nguyen-Kim. Een vrolijk, toegankelijk boek over de scheikunde van alledag. Wat doet cafeïne in je hersenen, waarom stinkt zweet zo, en hoe werkt de accu van je smartphone? In Duitsland was dit boek een knaller van een bestseller. Het Algemeen Dagblad wijdde een groot artikel aan dit boek, en ik schreef zelf een blogpost over het verdrietige feit dat dit boek in Nederland verder weinig aandacht heeft gehad.  Het e-book is beschikbaar in de online bibliotheek.

*

Kathrin Röggla is een  toonaangevend toneelschrijver in het Duitse taalgebied. Voor tijdschrift Terras (nr 17, november 2019) vertaalde ik een aantal fragmenten uit draußen tobt die dunkelziffer, een reeks monologen over de economische duisternis waarin wij allen rondtasten. Inmiddels ook online beschikbaar.

*

De pianist van Yarmouk. Co-vertaling met Jantsje Post van Und die Vögel werden singen van Sandra Hetzl en Ariel Hauptmeier. Het levensverhaal van Aeham Ahmad, een jonge Palestijns-Syrische pianist die Syrië moet ontvluchten. Verschenen januari 2018 bij Atlas Contact. Inmiddels derde druk. Het e-book is beschikbaar in de online bibliotheek.

*

Tegen de haat. Co-vertaling met Jantsje Post van Gegen den Hass van Friedenspreis-laureaat Carolin Emcke. Een essay over de menselijke neiging om in hokjes te denken en de noodzaak daar iets tegenover te stellen. In de eerste plaats: empathie. December 2017 verschenen bij De Geus.

*

Voor literair tijdschrift Kort Verhaal (eerder De tweede ronde, redactie o.l.v. Peter Verstegen) vertaalde ik werk van o.m. Judith Hermann, Daniel Kehlmann, Ingo Schulze, Katja Lange-Müller, Wolfgang Borchert, Robert Gernhardt en de onvolprezen Stefan Wimmer.

*

Voor literair tijdschrift Vorm vertaalde ik werk van onder meer Thomas Bernhard, Terézia Mora, Kathrin Röggla en Helmut Qualtinger. Ook schreef ik voor dit tijdschrift essays, korte verhalen, gedichten en recensies en deed ik redactiewerk.

*

Voor Nationale Opera De Munt (Brussel) vertaalde ik o.m. het libretto van de Gurrelieder van Arnold Schönberg, De schone Magelone, een sprookjesachtige tekst van Martin Walser, en poëzie van Frank Wedekind en Georg Trakl.

*

Vrouwen die schrijven, leven gevaarlijk. Vertaling van ‘Frauen die Schreiben, leben gefährlich’, Stefan Bollmann. Amsterdam University Press / Mercatorfonds, 2007. Literatuurgeschiedenis vanuit vrouwelijk perspectief. Veel lovende recensies.

*

2000 jaar theologie. Vertaling van het standaardwerk Klassiker der Theologie, Friedrich W. Graf (Hrsg). Boom, 2008. Doorwrochte opstellen over het denken en geloven van o.m. Augustinus, Thomas van Aquino en Maarten Luther. Niet helemaal míjn terrein, maar een fascinerende vertaalklus. Trots op het eindresultaat.

*

In 2006, nog voordat ik zelf serieus vertaalde, beschreef ik in een artikel voor tijdschrift Filter mijn observaties bij een aantal vertalingen van een boek van de Tsjechische meesterverteller Bohumil Hrabal: De onvertaalbare gulzigheid van Bohumil Hrabal. Een jeugdzonde zal ik het stuk niet noemen, en het leest wel lekker weg, maar inmiddels denk ik iets genuanceerder over vertalen.